Rối loạn tiền đình là một bệnh lý gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp thường xuyên hơn ở người lớn tuổi. Rối loạn tiền đình gây ra mệt mỏi, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và cuộc sống. Tiền đình là một hệ thống thuộc hệ thần kinh và nằm ở phía sau hai bên của ốc tai. Vai trò quan trọng chính là duy trì tư thế, dáng bộ, và phối hợp cử động mắt, đầu và thân mình. Ở đây, các tín hiệu về âm thanh được chuyển từ dạng cơ học sang các dạng xung thần kinh để dẫn truyền theo dây thần kinh thính giác (dây số 8) và truyền về não.
Mục Lục
Tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh rối loạn tiền đình
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh rối loạn tiền đình: Do huyết áp thấp, thiếu máu, tai biến, các bệnh về tim mạch,… gây tắc nghẽn mạch máu. Do lo lắng căng thẳng, stress do mất ngủ, áp lực công việc. Stress khiến cơ thể sản sinh một lượng lớn hoocmon cortisol làm gây tổn thương hệ thống thần kinh. Trong đó có dây thần kinh số 8 bị tổn hại, làm cho hệ thống tiền đình nhận được thông tin không chính xác và hoạt động không đúng yêu cầu. Do hậu quả của một số bệnh như viêm dây thần kinh, u não, u dây thần kinh, viêm tai giữa,…
Rối loạn tiền đình là một hội chứng mà nguyên nhân do khá nhiều bệnh gây ra. Thông thường với người lớn tuổi thì khả năng rối loạn tiền đình do rối loạn tuần hoàn não như hẹp động mạch cảnh, xơ vữa động mạch, cao huyết áp gây ra. Một nguyên nhân nữa cũng hay gặp ở tuổi này là sự xuất hiện của các khối u trong hộp sọ như u não, u tiểu não, u dây thần kinh số 8…
Các triệu chứng ban đầu của bệnh rối loạn tiền đình
Các triệu chứng ban đầu của bệnh rối loạn tiền đình là mất ngủ, người mệt mỏi. Thường vào buổi đêm về sáng, người bệnh thức giấc mở mắt ra nhìn mọi vật xung quanh thì có cảm giác không bình thường, trở mình thấy lao đao, ngồi dậy khó khăn. Nếu cơn nhẹ, bệnh nhân có thể cố gắng đứng dậy được nhưng mất thăng bằng, dễ ngã. Nếu cơn nặng, họ chỉ nằm được ở một tư thế, không ngồi dậy nổi, buồn nôn và có thể nôn dữ dội gây mất nước, điện giải, mở mắt ra sẽ thấy mọi vật quay cuồng, đảo lộn. Người bệnh tỉnh táo, đầu không đau nhức nhưng nặng trĩu như bị nén, ép lại; sợ ánh sáng, tiếng động và sự thay đổi tư thế, muốn tìm sự yên tĩnh. Mạch thường nhanh, huyết áp hạ, người mệt lả.
Xem thêm các bài viết về Phòng bệnh cho người lớn tuổi tại đây.
Nguyên tắc điều trị bệnh
Cần được điều trị đúng, dứt điểm đề phòng bệnh tái phát và gây biến chứng. Người bệnh không nên tự chẩn đoán bệnh và tự mua thuốc để điều trị. Bởi vì thuốc chống nôn do rối loạn tiền đình có nhiều loại. Trong đó có loại có thể gây tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe người bệnh. Vì vậy cần có chỉ định và tư vấn của bác sĩ. Khi gặp các triệu trứng của bệnh rối loạn tiền đình bạn cần đi khám để xác định đúng bệnh. Và có chỉ định điều trị từ bác sĩ chuyên khoa.
Ngoài việc dùng thuốc, cần tập luyện thường xuyên, nhẹ nhàng. Đối với đốt sống cổ nhằm làm cho khí huyết lưu thông, không thiếu máu đi lên não. Nhưng phải đúng động tác. Trong trường hợp NCT bị chóng mặt kèm theo nhức đầu đột ngột, sốt cao, mờ mắt, không nhìn rõ sự vật; hoặc nhìn đôi (thấy 1 thành 2), mất thị lực, giảm thính giác; nên đi bệnh viện khám ngay. Cần tích cực điều trị các bệnh mạn tính (tăng huyết áp, huyết áp thấp, thoái hóa cột sống cổ, tăng mỡ máu…); theo đơn thuốc của bác sĩ khám bệnh cho mình.
Muốn được chẩn đoán xác định, bệnh nhân cần phải được đo huyết áp. Siêu âm động mạch cảnh xem có hẹp động mạch cảnh hay không. Nhiều trường hợp phải chụp X quang cắt lớp điện toán có dựng hình (CT scan) hay chụp cộng hưởng từ (MRI); để xác định có khối u trong sọ hay mức độ hẹp động mạch cảnh để xem khả năng xử lý bằng phẫu thuật.
Cách phòng bệnh hiệu quả
Việc ăn, uống cần kiêng khem đúng mức, không kiêng khem thái quá gây suy dinh dưỡng; (bệnh rối loạn mỡ máu, xơ vữa động mạch, bệnh huyết áp…). NCT không nên lạm dụng rượu, bia và cần uống đủ lượng nước hàng ngày. NCT nên tắm rửa bằng nước ấm, trong buồng kín gió, vào mùa lạnh cần mặc ấm, ngủ trong phòng ấm, có đủ chăn, đệm. Khi ra đường cần có khăn quàng cổ, áo, quần đủ ấm, chân, tay cần có tất.
Tập thể dục như bình thường nhưng phải làm được 3 động tác cơ bản sau đây. Chạy đi chạy lại nhẹ nhàng 8-10 phút. Đứng hơi dạng hai chân, cúi người xuống, đầu ngón tay chạm vào ngón chân cái; vung hai tay và quay mặt về bên trái rồi về bên phải hết cỡ (nhớ là quay cả mặt). Làm 10 lần.
Ngoài các loại thuốc làm tăng cường tuần hoàn đến não, bệnh nhân có thể tập thêm yoga và một số môn thể dục nhẹ khác để có thể cải thiện tình trạng rối loạn tiền đình
